Mariëtte Baks schreef voor het blad de Psychiater het artikel Ik merkte dat ik niet de enige ben met een anders werkend brein. Voor dit artikel werd ik geïnterviewd over mijn onderzoek naar medewerkersnetwerken voor werknemers met een psychische aandoening. In het artikel komen ook de trekkers van het netwerk Vier de Verschillen aan het woord.

Psychische aandoeningen komen veel voor, maar gelukkig zijn de behandeling en prognose in de afgelopen zestig jaar duidelijk verbeterd. Toch bestaan er nog veel vooroordelen en misverstanden, óók op het werk. Met alle gevolgen van dien, zoals discriminatie, roddelen en subtiele vormen van uitsluiting. Veel werknemers zeggen daarom niet dat ze een psychische aandoening hebben (gehad), terwijl ze er eigenlijk liever open over zijn. Iedereen wil toch het liefst zichzelf kunnen zijn op het werk. En als er werkaanpassingen nodig zijn om verzuim te voorkomen, kun je ook maar beter open zijn. Daarvoor is wel vertrouwen nodig en een juiste houding van de leidinggevende en professionals, zoals de bedrijfsarts. 

Medewerkersnetwerken kunnen met uiteenlopende activiteiten bijdragen aan een open, veilige werkcultuur waardoor werknemers met een psychische aandoening meer zichzelf kunnen zijn. Ze zorgen voor steun, meer zichtbaarheid en een betere bespreekbaarheid van psychische aandoeningen. Een belangrijke succesfactor blijkt de inzet van ervaringsdeskundige medewerkers. Zij laten zien dat het goed mogelijk is om te werken met of na een psychische aandoening. Hun persoonlijke verhalen over stigma raken collega’s en managers in het hart, nemen vooroordelen weg en stimuleren om zelf ook open te zijn. Al weer even geleden deed ik hier onderzoek naar en Samen Sterk zonder Stigma maakte op basis daarvan het handboek GEZAMENLIJK IN-ZICHT.

Lees ook het onderzoek Samen kom je verder.

Jonge schoolverlaters van het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs krijgen vaak te horen dat een opleiding niet haalbaar is of dat ze ergens niet voor geschikt zijn. Die verwachtingen worden gevoed door het feit dat deze jongeren in een systeem gepropt worden waarin ze niet thuis zijn. Het gevolg is dat het individu faalt en het systeem overeind blijft. 

Stichting Gezel heeft laten zien dat het ook anders kan. Namelijk het systeem aanpassen en ruimte creëren zodra het gaat knellen. Ruimte die groot genoeg is om te bewegen en klein genoeg zodat het veilig is. Niet het resultaat maar het proces centraal stellen. Het paradoxale is dat juist dan de beste resultaten worden behaald.

Samen met Tinka van Vuuren, Frans Hoebink en een werkgroep met arbeidsdeskundigen en uitvoerders van Stichting Gezel heb ik voor het Arbeidsdeskundig Kennis Kenniscentrum de methodiek van Stichting Gezel uiteengerafeld en beschreven.

Lees het artikel Methodiek Stichting Gezel in kaart gebracht in AD Visie van april 2021.