De schoonmaaksector toont aan dat het in staat is maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Dat doet de branche onder meer door al op grote schaal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een plek te geven. En dat is niet altijd eenvoudig.
Het is een vorm van sociale innovatie die in Nederland enigszins vreemd is. Nederland heeft namelijk een beperkte definitie van de term ‘sociale innovatie’. We hebben het dan over vernieuwing van werkprocessen, slimmer werken met als doel het realiseren van een hogere productviteit.
SOCIALE INNOVATIE
De rest van Europa hanteert een veel bredere definitie. Sociale innovatie is daar vooral een verzamelbegrip voor initiatieven van mensen en bedrijven die maatschappelijke vraagstukken oplossen. Zo kijkt ook de Europese Unie naar het begrip. En de EU ontwikkelt ook beleid op dat vlak. In Nederland ontbreekt het aan een stimulerende strategie voor sociale innovatie in de brede, Europese, betekenis van het woord. Terwijl dat wel hartstikke belangrijk is.
TOP-DOWN
Natuurlijk is de Nederlands overheid wel degelijk actief om maatschappelijke problemen op te lossen, zoals bijvoorbeeld de werkloosheid onder mensen met een arbeidsbeperking. Maar dit is een top-down benadering, gebaseerd op verplichtingen en boetes voor werkgevers. De overheid gaat hierbij in zekere zin voorbij aan de bedrijven die zich al onderscheiden als een ‘inclusieve werkgever’.
BIJ UITSTEK IN STAAT
De schoonmaaksector is één van de branches die bij uitstek in staat is werk te bieden aan kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Daar liggen kansen voor sociale innovatie. En die kansen grijpt de sector ook. Toch kunnen schoonmaakbedrijven nog meer doen. Velen willen dat ook. Probleem is dat de overheid dit nog te weinig faciliteert. Wie nu mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst wil nemen, loopt tegen complexe en bureaucratische regelgeving aan. Ook bij opdrachtverstrekking door de overheid hebben deze bedrijven geen streepje voor.
RUIMTE GEVEN
Waarom geeft de overheid niet meer ruimte aan bedrijven die het achterliggende probleem van de Participatiewet deels kunnen oplossen? Neem de belemmerende regels weg. Durf te experimenteren. Laat een werkgever bijvoorbeeld aangeven wat hij nodig heeft voor het in dienst nemen van een werknemer met een afstand tot de arbeidsmarkt. Beloon inclusieve werkgevers door als opdrachtgever creatiever en socialer te opereren.
De overheid doet er goed aan te luisteren naar bedrijven die al op grote schaal bijdragen aan een inclusieve arbeidsmarkt. Alleen zo kan de overheid het leuker en makkelijker maken om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen.
THEMANUMMER INNOVATIE
Op verzoek van Service Management schreef ik deze column voor het themanummer over innovatie (april 2015). Wilt u hierover meer lezen? Lees Service Management nummer 4. De column staat op pagina 49.